Historia

Pierwsze wzmianki o Władysławowie można odnaleźć w dokumentach z 1298 r. Jak podaje „Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich” Władysławów był już wtedy miastem królewskim. Wydaje się jednak, że ta data powstania Władysławowa w świetle nowych hipotez wymaga jeszcze badań i analiz. Bezsporny jest natomiast fakt, iż w 1727 r. Jan Władysław Kretkowski lokuje obok wsi Russocice miasto Władysławów. Dnia 26 kwietnia 1727 roku król Rzeczypospolitej Polskiej August II podpisuje akt założenia miasta Władysławowa.

Niedługo potem, bo w 1728 r., Władysławów przechodzi w ręce rodu Gurowskich. W XVIII w. osadnicy czescy, saksońscy i ludność żydowska prowadzą tutaj aktywną działalność gospodarczą. Podstawą rozwoju Władysławowa w tamtym czasie było tkactwo. Wzmianka o cechu tkackim – Samorządzie Zawodowym Tkaczy, pochodzi już z 1738 r. Ale poza działalnością gospodarczą, władysławowianie mogą poszczycić się udziałem w Powstaniu Kościuszkowskim w 1794 r. W 1794 r. miasto liczyło już 513 mieszkańców i 72 domy – dla porównania Turek 443, Rychwał 175, Tuliszków 365, a Uniejów 359 mieszkańców. Głównym źródłem utrzymania dla mieszczan było rzemiosło. Mieszkało tutaj wówczas między innymi 19 szewców, czterech płócienników, sześciu sukienników, pięciu stelmachów, funkcjonowało też siedem wiatraków oraz garbarnia. Miasteczko kwitło i rozwijało się w zadziwiająco szybkim tempie.

Po II rozbiorze Władysławów administracyjnie znalazł się w obrębie Prus. Po Kongresie Wiedeńskim w 1815 r. Władysławów oderwano od Wielkopolski i wcielono do zaboru rosyjskiego (Królestwo Polskie).

Gdyby mówić o znanych postaciach związanych z tą ziemią należy wspomnieć, że we Władysławowie dorastał hrabia Adam Gurowski (ur. 1805 r. w Russocicach), początkowo bliski przyjaciel Maurycego Mochnackiego – czołowej postaci Powstania Listopadowego. Po powstaniu „polski czerwony baron” – to jedna z oryginalniejszych postaci publicystycznych XIX w., który na emigracji w Stanach Zjednoczonych na łamach pism polemizował z samym prezydentem Washingtonem! Warto wspomnieć także, że historycznie trzecim prezydentem Łodzi był Andrzej Rosicki, urodzony we Władysławowie w 1815 r.

Na skutek działań administracji rosyjskiej, Władysławów stracił po powstaniu prawa miejskie pozostając osadą. Pod koniec 1917 r. po wydzieleniu przez władze okupacyjne niemieckie, miasto Władysławów odzyskuje ponownie prawa miejskie, należąc do powiatu Konin w województwie łódzkim. W 1934 r. 28 maja, gdy burmistrzem był Władysław Gorzelański, z uwagi na nowe uregulowania prawne oraz względy ekonomiczne, Władysławów utracił prawa miejskie. Wydarzeniem w pierwszym dniu II wojny światowej było zrzucenie bomby na Władysławów, który został zajęty przez hitlerowców 17 września 1939 r.

Wyzwolenie Władysławowa nastąpiło 21 stycznia 1945 roku – tego dnia od strony Turku wjechały sowieckie czołgi.

W dniu dzisiejszym o historii świadczą pozostałe budynki i pamiątki dawnych czasów.