Zabytki

Kościół sanktuaryjny w Wyszynie z 1782 r. jest jednym z trzech w Europie i jedynym w Polsce, drewnianym szesnastobokiem, orientowanym, na planie koła. Dach świątyni pokryty gontem przypomina dzwon. Jego rękojeścią jest wieża, a na jej zwieńczeniu metaloplastyczna inskrypcja słowa MARYJA. Na samym szczycie z kolei charakterystyczny krzyż arcybiskupów gnieźnieńskich, którym ówczesnej i bezpośredniej władzy Wyszyna podlegała. Sanktuarium znajduje się w środku trójkąta utworzonego na mapie przez miasta: Konin, Koło, Turek. To miejsce dawniej otoczone było zewsząd bagnami, a ludzie osiedlali się na niewielkim ich wywyższeniu. Pod względem zabytkowym i artystycznym kościół w Wyszynie wydaje się być bardzo oryginalnym i ciekawym w jednorodnym stylu „ludowego baroku”.

Parafia Russocice została erygowana w XIV wieku (do 1818 r. w arch. gnieźnieńskiej). W 1528 r. została prepozyturą parafialną (z kolegium mansjonarzy), która upadła w połowie XVIII w. Pierwszy kościół parafialny istniał przynajmniej w poł. XIV w. Obecny kościół parafialny: p.w. św. Michała Archanioła został wystawiony w końcu XV w., następnie był przebudowywany, gruntownie odnowiony i konsekrowany w 1900 r. Jest to budowla późnogotycka, murowana, orientowana, jednonawowa, kryta dachówką, z wieżą w fasadzie. Prezbiterium węższe i niższe, zamknięte prostą ścianą, przy nim, od północy zakrystia z piętrem nadbudowanym w XVIII w.; od południa nowa zakrystia. Przy nawie z obu stron neogotyckie kaplice dobudowane w XIX w. Sklepienie kolebkowe z lunetami z w. XVII/XVIII. Łuk tęczowy półkolisty. Chór muzyczny murowany o wybrzuszonej balustradzie. Okna ostrołukowe, szczyt wsch. prezbiterium rozczłonkowany tynkowanymi blendami o łukach półkolistych, w blendach malowidła z XIX w. przedstawiające tajemnice różańcowe. Malaturę odnowiono: w 1936 r. i w 1967 r. Wieża w górnej części barokowa, z 1694 r., z hełmem i latarnią, krytym blachą miedzianą w 1996 r. W wielkim ołtarzu znajduje się obraz Matki Bożej Różańcowej namalowany przez Ignacego Jasińskiego z Warszawy około 1873 r., ufundowany przez Bartłomieja Maciaszka i Marcina Janiaka z Kun. Obraz ten posiada srebrną pozłacaną sukienkę w stylu barokowym z końca XVIII w. Zasłaniany jest obrazem św. Michała Archanioła, pędzla artysty Aksimowicza z Warszawy. Obraz św. Józefa o charakterze barokowym. W krzyżu srebrnym ołtarzowym relikwie św. Filipa Nereusza. Rzeźba ludowa św. Floriana. Monstrancja barokowa, pacyfikał rokokowy. Organy z 1870 r., wykonał Stanisław Przybyłowicz z Warszawy. Dzwonnica z 1875 r. wg planu Orłowskiego z Warszawy, gruntowna renowacja w 2000 r.

Zamek w Wyszynie zbudowała rodzina Grodzieckich herbu Dryja, prawdopodobnie około 1556 roku. Kilkanaście lat po wzniesieniu tej okazałej budowli gościł w niej Stefan Batory, który przybył tu z pobliskiego Uniejowa, aby wziąć udział w wielkich łowach. Miejscowa legenda głosi, że podczas uczty wyprawionej na cześć królewskiego gościa przypadkowo została zastrzelona córka właściciela zamku i od tego czasu błąka się ona po okolicznych kniejach, swoim zawodzeniem strasząc okolicznych wieśniaków. Zamek ulokowano na skraju wsi, wśród podmokłych łąk i stawów, które nawadniały szeroką fosę, przeciętą od południa groblą. Zbudowano go z cegły, na planie czworoboku o wymiarach 36 na 58 metrów, który tworzyły dwa jednopiętrowe, równolegle ustawione budynki, rozdzielone wewnętrznym dziedzińcem i połączone jednym skrzydłem poprzecznym. Od drugiej strony całość zamykał wysoki mur z wysuniętą nieco od przodu wieżą bramną. Zamek posiadał sześć ośmiobocznych wież ze strzelnicami dostosowanymi do ostrzału flankowego. Cztery baszty umieszczono w murze kurtynowym i zwieńczono attykami, pozostałe dwie nakryto tzw. dachami namiotowymi. Wszystkie baszty liczyły najprawdopodobniej pięć kondygnacji. Główne reprezentacyjne pomieszczenia i pokoje mieszkalne umiejscowiono na piętrze pałacu, natomiast jego parter zajmowały m.in.: kuchnia, spiżarnie, pokoje służby oraz kanciapa dla straży. Zamkowy dziedziniec obiegały dwukondygnacyjne drewniane ganki. Do czasów współczesnych z pięknego zamku w Wyszynie zachowała się tylko jedna, samotnie przeglądająca się w wodnym zwierciadle baszta i skromne pozostałości drugiej wieży oraz niewielkie fragmenty murów przyziemia. Ruina znajduje się na skraju wsi. Otoczona jest stawami, a jedyny dostęp do niej prowadzi wąską groblą