Zabytki

GMINNA EWIDENCJA ZABYTKÓW GMINY WŁADYSŁAWÓW

CHYLIN (karty adresowe zabytków TUTAJ)

ZESPÓŁ DWORSKI:

a) dwór nr 130, mur., 1912 r. – Rejestr zabytków Nr A-464/206 z dnia 07.12.1991 r.

b) stodoła – sieczkarnia, bukaciarnia, mur., poł. XIX w.,

c) obora, mur., poł. XIX w.,

d) spichlerz, mur., poł. XIX w.

Rejestr zabytków Nr A-464/206 z dnia 07.12.1991 r.

e) kuźnia – agregatownia, mur., poł. XIX w.,

f) szkoła – stolarnia, mur., poł. XIX w.,

g) park, 1 poł. XIX w., pocz. XX w.

Rejestr zabytków Nr A-20/70 z dnia 23.12.1953 r.

h) sześciorak nr 131, mur., k. XIX w.

i) ogrodzenie z bramą, mur., poł. XIX w.

FELICJANÓW (karty adresowe zabytków TUTAJ)

CMENTARZ EWANGELICKI, ok. poł. XVIII w. – Rejestr zabytków Nr A-500/241 z dnia 07.04.1994 r.

KAMIONKA (karty adresowe zabytków TUTAJ)

SCHRON BOJOWY 1, beton, 1939 r.

SCHRON BOJOWY 2, beton, 1939 r.

SCHRON BOJOWY 3, beton, 1939 r.

SCHRON BOJOWY 4, beton, 1939 r.

SCHRON BOJOWY 5, beton, 1939 r.

SCHRON BOJOWY 6, beton, 1939 r.

KUNY (karty adresowe zabytków TUTAJ)

SCHRON BOJOWY, beton, 1939 r.

OLESIN (karty adresowe zabytków TUTAJ)

SCHRON BOJOWY, beton, 1939 r.

RUSSOCICE (karty adresowe zabytków TUTAJ)

ZESPÓŁ KOŚCIOŁA PAR. P.W. ŚW. MICHAŁA ARCHANIOŁA:

a) kościół, mur., XV w., rozbud. i przebud. XVII/XVIII w., rozbud. k. XIX w. – Rejestr zabytków Nr A-42/421 z dnia 23.12.1953 r.

b) dzwonnica, mur., 1878 r.,

c) ogrodzenie z bramą, mur., 1871 r.,

d) plebania nr 19, mur., 1856 r.

Rejestr zabytków Nr 227/1601 z dnia 11.09.1974 r.

Parafia Russocice została erygowana w XIV wieku (do 1818 r. w arch. gnieźnieńskiej). W 1528 r. została prepozyturą parafialną (z kolegium mansjonarzy), która upadła w połowie XVIII w. Pierwszy kościół parafialny istniał przynajmniej w poł. XIV w. Obecny kościół parafialny: p.w. św. Michała Archanioła został wystawiony w końcu XV w., następnie był przebudowywany, gruntownie odnowiony i konsekrowany w 1900 r. Jest to budowla późnogotycka, murowana, orientowana, jednonawowa, kryta dachówką, z wieżą w fasadzie. Prezbiterium węższe i niższe, zamknięte prostą ścianą, przy nim, od północy zakrystia z piętrem nadbudowanym w XVIII w.; od południa nowa zakrystia. Przy nawie z obu stron neogotyckie kaplice dobudowane w XIX w. Sklepienie kolebkowe z lunetami z w. XVII/XVIII. Łuk tęczowy półkolisty. Chór muzyczny murowany o wybrzuszonej balustradzie. Okna ostrołukowe, szczyt wsch. prezbiterium rozczłonkowany tynkowanymi blendami o łukach półkolistych, w blendach malowidła z XIX w. przedstawiające tajemnice różańcowe. Malaturę odnowiono: w 1936 r. i w 1967 r. Wieża w górnej części barokowa, z 1694 r., z hełmem i latarnią, krytym blachą miedzianą w 1996 r. W wielkim ołtarzu znajduje się obraz Matki Bożej Różańcowej namalowany przez Ignacego Jasińskiego z Warszawy około 1873 r., ufundowany przez Bartłomieja Maciaszka i Marcina Janiaka z Kun. Obraz ten posiada srebrną pozłacaną sukienkę w stylu barokowym z końca XVIII w. Zasłaniany jest obrazem św. Michała Archanioła, pędzla artysty Aksimowicza z Warszawy. Obraz św. Józefa o charakterze barokowym. W krzyżu srebrnym ołtarzowym relikwie św. Filipa Nereusza. Rzeźba ludowa św. Floriana. Monstrancja barokowa, pacyfikał rokokowy. Organy z 1870 r., wykonał Stanisław Przybyłowicz z Warszawy. Dzwonnica z 1875 r. wg planu Orłowskiego z Warszawy, gruntowna renowacja w 2000 r.

DOM LUDOWY NR 19A, mur., 1938 r.

ZESPÓŁ CMENTARZA RZYMSKOKATOLICKIEGO:

a) cmentarz, XVIII/XIX w. – Rejestr zabytków Nr A-501/242 z dnia 07.04.1994 r.

b) ogrodzenie z bramą, mur., poł. XIX w. – Rejestr zabytków Nr A-501/242 z dnia 07.04.1994 r.

CMENTARZ ŻYDOWSKI, pocz. XIX w. – Rejestr zabytków Nr A-499/240 z dnia 31.03.1994 r.

SCHRON BOJOWY 1, beton, 1939 r.

SCHRON BOJOWY 2, beton, 1939 r.

SCHRON BOJOWY 3, beton, 1939 r.

SCHRON BOJOWY 4, beton, 1939 r.

SCHRON BOJOWY 5, beton, 1939 r.

SCHRON BOJOWY 6, beton, 1939 r.

WŁADYSŁAWÓW (karty adresowe zabytków TUTAJ)

UKŁAD URBANISTYCZNY, 1727 r. – XIX w. – Rejestr zabytków Nr A-420/162 z dnia 31.07.1989 r.

KOŚCIÓŁ EWANGELICKI, ob. Gminny Ośrodek Kultury, mur., 1872-1873 r. – Rejestr zabytków Nr A-361/103 z dnia 10.08.1984 r.

REMIZA STRAŻACKA, ul. Rynek 44, mur., 1890 r.

ul. Kaliska

DOM NR 1/3, mur., 2 poł. XIX w.

DOM NR 5/7, mur., 2 poł. XIX w.

DOM NR 10, mur., 1 poł. XIX w.

Rejestr zabytków Nr A-407/149 z dnia 03.06.1988 r.

DOM NR 11/13, mur., 1 poł. XIX w.

ul. Konińska

DOM NR 2, mur., k. XIX w.

ul. Rynek

DOM NR 3, mur., ok. 1900 r.

DOM NR 15, mur., 2 poł. XIX w.

DOM NR 16, mur., 2 poł. XIX w.

DOM NR 22, mur., 2 poł. XIX w.

DOM NR 30, mur. 1910 r.

DOM NR 41, mur., 1 poł. XIX w.

WYSZYNA (karty adresowe zabytków TUTAJ)

ZESPÓŁ KOŚCIOŁA PAR. P.W. NARODZENIA NMP, ul. Rafała Gurowskiego:

a) kościół, drew., 1782 r., rozbud. pocz. XX w. – Rejestr zabytków Nr A-50/433 z dnia 21.12.1953 r.

b) dzwonnica, mur., 1782 r. – Rejestr zabytków Nr A-51/434 z dnia 22.12.1953 r.

c) ogrodzenie z bramami, mur., 1909 r.,

d) plebania nr 3, mur., k. XIX w.

Rejestr zabytków Nr A-394/136 z dnia 29.12.1986 r.

Kościół sanktuaryjny w Wyszynie z 1782 r. jest jednym z trzech w Europie i jedynym w Polsce, drewnianym szesnastobokiem, orientowanym, na planie koła. Dach świątyni pokryty gontem przypomina dzwon. Jego rękojeścią jest wieża, a na jej zwieńczeniu metaloplastyczna inskrypcja słowa MARYJA. Na samym szczycie z kolei charakterystyczny krzyż arcybiskupów gnieźnieńskich, którym ówczesnej i bezpośredniej władzy Wyszyna podlegała. Sanktuarium znajduje się w środku trójkąta utworzonego na mapie przez miasta: Konin, Koło, Turek. To miejsce dawniej otoczone było zewsząd bagnami, a ludzie osiedlali się na niewielkim ich wywyższeniu. Pod względem zabytkowym i artystycznym kościół w Wyszynie wydaje się być bardzo oryginalnym i ciekawym w jednorodnym stylu „ludowego baroku”.

ZESPÓŁ CMENTARZA RZYMSKOKATOLICKIEGO, ul. Cmentarna:

a) cmentarz, 1840 r.,

b) brama, mur., XIX/XX w.

POZOSTAŁOŚCI ZESPOŁU ZAMKOWEGO, ul. Zamkowa:

a) dom mieszkalny nr 1, 1556 r., 2 poł. XIX w. – Rejestr zabytków Nr A-39/412 z dnia 21.01.1954 r.

b) wieże, 1556 r. – Rejestr zabytków Nr A-39/412 z dnia 21.01.1954 r.

c) fosa, 1556 r. – Rejestr zabytków Nr A-39/412 z dnia 21.01.1954 r.

d) park, poł. XVI w., XIX w.

Zamek w Wyszynie zbudowała rodzina Grodzieckich herbu Dryja, prawdopodobnie około 1556 roku. Kilkanaście lat po wzniesieniu tej okazałej budowli gościł w niej Stefan Batory, który przybył tu z pobliskiego Uniejowa, aby wziąć udział w wielkich łowach. Miejscowa legenda głosi, że podczas uczty wyprawionej na cześć królewskiego gościa przypadkowo została zastrzelona córka właściciela zamku i od tego czasu błąka się ona po okolicznych kniejach, swoim zawodzeniem strasząc okolicznych wieśniaków. Zamek ulokowano na skraju wsi, wśród podmokłych łąk i stawów, które nawadniały szeroką fosę, przeciętą od południa groblą. Zbudowano go z cegły, na planie czworoboku o wymiarach 36 na 58 metrów, który tworzyły dwa jednopiętrowe, równolegle ustawione budynki, rozdzielone wewnętrznym dziedzińcem i połączone jednym skrzydłem poprzecznym. Od drugiej strony całość zamykał wysoki mur z wysuniętą nieco od przodu wieżą bramną. Zamek posiadał sześć ośmiobocznych wież ze strzelnicami dostosowanymi do ostrzału flankowego. Cztery baszty umieszczono w murze kurtynowym i zwieńczono attykami, pozostałe dwie nakryto tzw. dachami namiotowymi. Wszystkie baszty liczyły najprawdopodobniej pięć kondygnacji. Główne reprezentacyjne pomieszczenia i pokoje mieszkalne umiejscowiono na piętrze pałacu, natomiast jego parter zajmowały m.in.: kuchnia, spiżarnie, pokoje służby oraz kanciapa dla straży. Zamkowy dziedziniec obiegały dwukondygnacyjne drewniane ganki. Do czasów współczesnych z pięknego zamku w Wyszynie zachowała się tylko jedna, samotnie przeglądająca się w wodnym zwierciadle baszta i skromne pozostałości drugiej wieży oraz niewielkie fragmenty murów przyziemia. Ruina znajduje się na skraju wsi. Otoczona jest stawami, a jedyny dostęp do niej prowadzi wąską groblą