Ten, jakże prosty w swej formie budynek, w typowym modernistycznym stylu, na przestrzeni prawie stu lat swojego istnienia, pełnił różnorodne funkcje. Warto tu wspomnieć, iż architekci modernistyczni zakładali, że o pięknie budowli stanowi jej funkcjonalność. Biorąc więc pod uwagę założenia modernistycznej architektury, nasz Dom Parafialny jak najbardziej spełniał i spełnia swoje zadanie.
Został wybudowany tuż przed wybuchem II wojny światowej z inicjatywy ówczesnego proboszcza parafii Russocice (1935–1941) księdza Grzegorza Domańskiego i dzięki zaangażowaniu parafian. Księdza, który jak większość polskiego duchowieństwa podzielił jego tragiczny los. Został zamordowany w niemieckim obozie koncentracyjnym Dachau w 1942 roku.
Niestety, wojna zmieniła też przeznaczenie Domu Parafialnego, który zamiast kinem, z piękną salą widowiskową, z dużą sceną i świetną akustyką, stał się kwaterami dla żołnierzy kompanii rezerwy nr 174 pod dowództwem kpt. Michała Lorkiewicza, którzy w sierpniu 1939 roku prowadzili prace fortyfikacyjne na przyczółku mostowym pod Kołem.
Po wojnie w opisywanym budynku „lokatorzy” zmieniali się jak w kalejdoskopie. Zanim w 1965 roku oddano do użytku budynek szkoły podstawowej, w części wschodniej Domu Parafialnego mieściły się izby lekcyjne, gdyż tuż po wojnie nauczanie odbywało się w kilku różnych budynkach naszej miejscowości. W latach późniejszych izby lekcyjne zamieniono na salki katechetyczne, a jeszcze później na mieszkania dla księży wikariuszy, czyli tzw. wikariatki, również po stronie zachodniej budynku.
Do niedawna o minionych czasach przypominał też napis: KINO TĘCZA, znajdujący się nad drzwiami wejściowymi w części zachodniej budynku, obecnie już niewidoczny. Przed remontem strony zachodniej budynku, na wewnętrznej ścianie na wprost sceny, widoczne były otwory na projektory kinowe.
Był czas, kiedy główna sala widowiskowa przeznaczona została na sklep meblowy.
Dom Parafialny nadal służy mieszkańcom, był i jest miejscem uroczystości gminnych, szkolnych i parafialnych. To miejsce wielu spotkań, warsztatów czy występów artystycznych.
Od jesieni minionego roku mieści się w nim Izba Pamięci i Tradycji Gminy Władysławów, której otwarcie i poświęcenie odbyło się 11 listopada 2024 roku w obecności władz świeckich i kościelnych oraz zaproszonych gości. Otwarcia dokonali: Wójt Gminy Elżbieta Klanowska, Przewodnicząca Rady Gminy Krystyna Michalak, Ksiądz prał. ppłk Krzysztof Karpiński – Proboszcz Parafii Russocice i Pan Piotr Krawczyk.
Izba Pamięci to miejsce szczególne na mapie Władysławowa i Gminy Władysławów, na które czekaliśmy od dawna, a dzięki akceptacji, współpracy i przychylności obecnych władz, udało się zrealizować dawne plany i marzenia. Wiosną 2024 roku rozpoczęły się pierwsze rozmowy, a wczesną jesienią przystąpiono do remontu. Urządzenie Izby w tym kształcie, w którym jest obecnie, wymagało ogromnego zaangażowania i wysiłku, tym bardziej, że na czas realizacji projektu przeznaczono trzy tygodnie.
Pieczę nad Izbą sprawuje Pan Piotr Krawczyk, który jest jednocześnie jej opiekunem oraz licencjonowanym przewodnikiem, a przede wszystkim właścicielem całości zbiorów, które mieści Izba (w jej tworzeniu pomagali również Mira i Tadeusz Hilczerowie). Zgromadzone przez Pana Piotra Krawczyka muzealia, zabytki, przedmioty i obecnie również depozyty mają wartość historyczną, artystyczną i naukową. Większość z nich, na przestrzeni lat, wielokrotnie eksponowana była w Gminnym Ośrodku Kultury, podczas wystaw takich jak: Pamięć i Tożsamość, Czerwone korale i konik na biegunach – opowieść o codzienności, U źródeł, Krwią i blizną czy też 106 lat Władysławowskiej Orkiestry Dętej, których autorem był obecny opiekun Izby Pamięci i Tradycji Gminy Władysławów.
Miejmy nadzieję, że nasze małe muzeum (działające pod egidą Gminnego Ośrodka Kultury), którym niewiele gmin w naszym powiecie może się poszczycić, spełni swoją rolę. Rolę edukatora, krzewiciela tradycji i patriotyzmu oraz strażnika historii naszej Małej Ojczyzny.
Podsumowaniem niech będzie jeszcze jedno wspomnienie o księdzu proboszczu Grzegorzu Domańskim, który wraz z parafianami pozostawił trwały, materialny ślad dla nas, następnych pokoleń. Z wdzięcznością przyjmujemy tę wspólną schedę, tym bardziej, iż jest nadzieja i są plany na remont tego wyjątkowego, prawie stuletniego budynku.
Zanim wejdziemy do Izby, na ścianach holu możemy oglądać zdjęcia przedwojennego Władysławowa, pochodzące z wystawy Pana Stanisława Drzewieckiego, z roku 2018, która miała miejsce w budynku Urzędu Gminy. Wystawy zapowiadającej wydany w 2023 roku wspaniały album autorstwa Pana Stanisława Drzewieckiego: Russocice, Władysławów i okolice. Historia obrazem malowana.
Z przedwojennych fotografii patrzą na zwiedzających Ludzie, których już nie ma wśród nas. Żyją jedynie ożywieni naszymi wspomnieniami, naszymi rozmowami o nich, naszą refleksją, przenosząc nas w inny wymiar.
Z portretu patrzy ksiądz Domański i zdaje się błogosławić wszystkim, którym przeszłość, teraźniejszość, a nade wszystko przyszłość tego wyjątkowego miejsca bliska jest sercu.
Gorąco zachęcamy do zwiedzania tego wyjątkowego miejsca – Izby Pamięci i Tradycji Gminy Władysławów – miejsca, dzięki któremu mieszkańcy mogą przenieść się w przeszłość lepiej poznając historię naszej gminy, a nawet odnaleźć swoje korzenie.
Zapraszamy w każdy wtorek w godz. 12:00-16:00 do Domu Parafialnego w Russocicach, gdzie mieści się Izba, lub w innych dogodnych terminach po wcześniejszym kontakcie telefonicznym, pod nr 63 279 50 93.
Materiał nadesłany: M. H.